Chất trám khe là gì? Hướng dẫn lựa chọn phù hợp cho mọi công trình

Một trong những giải pháp hiệu quả và phổ biến nhất hiện nay chính là chất trám khe, vật liệu giúp bịt kín, bảo vệ và duy trì độ bền cho mọi công trình. Trong bài viết này, cùng Chống Thấm 24h tìm hiểu chi tiết chất trám khe là gì, nguyên lý hoạt động, ứng dụng, cũng như những lưu ý quan trọng khi sử dụng.

1. Chất trám khe là gì ?

Chất trám khe (Sealant) là vật liệu dùng để lấp đầy, bịt kín hoặc che phủ các khe hở giữa hai bề mặt khác nhau nhằm ngăn ngừa sự xâm nhập của nước, không khí, bụi bẩn hoặc các hóa chất. Chúng có tính đàn hồi cao, giúp hấp thụ sự giãn nở và co rút của vật liệu khi chịu tác động của môi trường, đồng thời duy trì độ kín khít và ổn định của công trình trong thời gian dài.

Không giống với keo dán, chất trám khe không chỉ có khả năng bám dính mà còn có tính co giãn, chịu biến dạng cơ học, chịu nhiệt và kháng tia UV. Chính vì thế, chúng được ứng dụng rộng rãi trong các công trình xây dựng, cầu đường, công nghiệp, cơ khí và trang trí nội thất.

2. Cấu tạo và thành phần của chất trám khe

Chất trám khe được tạo nên từ các thành phần chính bao gồm chất nền (base polymer), chất làm đặc, phụ gia, chất xúc tác và dung môi. Mỗi thành phần có vai trò riêng trong việc quyết định tính năng và hiệu quả của sản phẩm:

- Chất nền là thành phần chính, quyết định đặc tính đàn hồi, độ bám dính và khả năng chống lão hóa của chất trám khe.

- Phụ gia và chất làm đặc giúp tăng độ bền, độ ổn định và khả năng kháng tia UV, phù hợp cho các công trình ngoài trời.

- Dung môi hoặc chất xúc tác giúp điều chỉnh độ nhớt và thời gian khô, tạo điều kiện thuận lợi khi thi công.

- Một số loại cao cấp còn được bổ sung chất kháng nấm mốc, chống thấm nước và chịu được hóa chất mạnh.

Tùy vào công nghệ sản xuất, chất trám khe có thể ở dạng một thành phần hoặc hai thành phần, tương ứng với độ bền và điều kiện thi công khác nhau.

3. Phân loại các loại chất trám khe phổ biến hiện nay

Trên thị trường hiện nay, chất trám khe được chia thành nhiều loại dựa trên nền vật liệu và đặc tính kỹ thuật. Dưới đây là những loại phổ biến nhất:

- Chất trám khe silicone: Đây là loại thông dụng nhất, có khả năng bám dính tốt trên nhiều bề mặt như kính, kim loại, nhôm, gạch men hay nhựa. Silicone có độ đàn hồi cao, chịu nhiệt và kháng tia UV tốt, thường được dùng trong các hạng mục như trám khe khung cửa, kính mặt dựng, nhà tắm, khu vực ẩm ướt.

- Chất trám khe polyurethane (PU): PU là loại trám khe có độ bền cơ học cao, chống chịu thời tiết khắc nghiệt và có thể sơn phủ sau khi khô. Chúng được sử dụng rộng rãi trong các công trình ngoài trời, sàn bê tông, khe co giãn cầu đường hoặc các khu vực chịu tải trọng lớn.

- Chất trám khe acrylic: Acrylic có ưu điểm dễ thi công, ít mùi và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, loại này kém đàn hồi hơn silicone và PU, thích hợp cho các vị trí trong nhà, không tiếp xúc thường xuyên với nước hoặc ánh nắng trực tiếp.

- Chất trám khe bitum: Chất trám khe gốc bitum thường được sử dụng trong các công trình hạ tầng, khu vực mái, tầng hầm hoặc nơi cần chống thấm mạnh. Bitum có khả năng bám dính tốt với bê tông và kim loại, song ít linh hoạt hơn so với các loại gốc polymer.

- Chất trám khe epoxy: Epoxy có cường độ bám dính cao, khả năng kháng hóa chất và chịu lực tốt. Tuy nhiên, nhược điểm là giòn, ít co giãn nên thường dùng trong các môi trường công nghiệp hoặc khu vực không cần biến dạng lớn.

4. Nguyên lý hoạt động của chất trám khe

Chất trám khe hoạt động dựa trên cơ chế hình thành lớp màng đàn hồi giữa hai bề mặt vật liệu, giúp lấp đầy các khe hở và ngăn chặn nước, không khí, hoặc tạp chất thâm nhập. Khi được thi công vào khe, chất trám ở dạng lỏng hoặc sệt sẽ dàn đều và sau đó đóng rắn, tạo thành lớp phủ bền chắc có khả năng co giãn linh hoạt.

- Chất trám khe tạo nên lớp liên kết đàn hồi giúp hấp thụ dao động, giãn nở và co rút của vật liệu khi chịu thay đổi nhiệt độ, tránh nứt gãy hoặc bong tróc mối nối.

- Lớp trám kín hoạt động như một hàng rào ngăn nước, hơi ẩm và không khí thâm nhập, bảo vệ lớp cấu trúc bên trong khỏi tác động môi trường.

- Cơ chế đóng rắn giúp sản phẩm chuyển từ dạng sệt sang lớp màng dẻo bền chắc, duy trì độ bám dính ổn định trên nhiều loại vật liệu khác nhau.

- Tính đàn hồi của polymer trong chất trám khe cho phép vật liệu tự hồi phục hình dạng sau khi bị biến dạng, giúp duy trì độ kín khít trong suốt thời gian sử dụng.

- Ngoài ra, chất trám khe còn giúp phân tán lực tại các vị trí giao nhau, hạn chế hiện tượng tập trung ứng suất gây nứt gãy cho bề mặt công trình.

5. Tiêu chí lựa chọn chất trám khe phù hợp cho từng công trình

Việc lựa chọn chất trám khe cần dựa trên đặc tính của công trình, loại vật liệu, môi trường và yêu cầu kỹ thuật cụ thể.

- Với công trình nội thất, nên chọn loại acrylic vì dễ thi công, ít mùi và thân thiện môi trường.

- Với công trình ngoài trời, nên dùng polyurethane hoặc silicone vì chúng chịu tia UV và thời tiết tốt.

- Với hạng mục có yêu cầu chống thấm cao như tầng hầm, mái, nhà vệ sinh, nên chọn loại bitum hoặc silicone chuyên dụng.

- Với khu vực chịu tải trọng hoặc dao động cơ học, polyurethane là lựa chọn tối ưu nhờ khả năng đàn hồi và bền lực cao.

6. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng chất trám khe

Để chất trám khe phát huy tối đa hiệu quả, việc thi công và bảo quản cần tuân thủ đúng kỹ thuật và quy trình. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp đảm bảo chất lượng và độ bền lâu dài của lớp trám:

- Trước khi thi công, phải làm sạch bề mặt, loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ và rỉ sét để đảm bảo độ bám dính tối đa giữa vật liệu và bề mặt.

- Không thi công trong điều kiện ẩm ướt hoặc mưa, vì hơi nước sẽ làm giảm khả năng đóng rắn và gây bong tróc sau khi khô.

- Khi sử dụng loại hai thành phần, cần trộn đúng tỷ lệ theo hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh hiện tượng đông kết không đều.

- Nên sử dụng dụng cụ chuyên dụng như súng bơm hoặc máy bơm trám khe để bơm đều vật liệu, tránh tạo bọt khí hoặc khe hở.

- Sau khi hoàn thành, cần để chất trám khe khô hoàn toàn trước khi tiếp xúc nước hoặc sơn phủ, đồng thời kiểm tra định kỳ để bảo trì khi cần thiết.

7. Ứng dụng thực tế của chất trám khe trong xây dựng

Chất trám khe có mặt trong hầu hết các công trình xây dựng, từ dân dụng đến công nghiệp, nhờ khả năng linh hoạt và bảo vệ hiệu quả cho bề mặt. Các ứng dụng phổ biến nhất bao gồm:

- Trong xây dựng nhà ở, chất trám khe được sử dụng để bịt kín khe nối giữa tường, sàn, trần hoặc khung cửa, giúp tăng khả năng chống thấm và hạn chế bụi bẩn xâm nhập.

- Trong công trình hạ tầng, chúng được dùng để trám các khe co giãn của bê tông, cầu đường, sân bãi, giúp giảm nứt gãy do thay đổi nhiệt độ và áp lực cơ học.

- Trong lĩnh vực công nghiệp, chất trám khe bảo vệ các mối nối, ống dẫn hoặc khu vực tiếp xúc với hóa chất, tránh rò rỉ và ăn mòn kim loại.

- Trong lĩnh vực chống thấm, vật liệu này được ứng dụng để xử lý mái nhà, tầng hầm, nhà vệ sinh hoặc khu vực thường xuyên tiếp xúc nước.

- Trong kiến trúc hiện đại, chất trám khe còn được dùng để tạo độ liền mạch giữa các mảng vật liệu khác nhau, mang lại vẻ tinh tế, thẩm mỹ cao cho công trình.

Chất trám khe là vật liệu không thể thiếu trong các hạng mục xây dựng, giúp bảo vệ, chống thấm và nâng cao tuổi thọ công trình. Khi hiểu rõ nguyên lý hoạt động, chọn đúng chủng loại và thi công đúng kỹ thuật, chất trám khe sẽ phát huy tối đa hiệu quả cả về kỹ thuật lẫn thẩm mỹ. Hy vọng bài viết này mang lại cho bạn kiến thức hữu ích để lựa chọn loại chất trám khe phù hợp và đảm bảo độ bền vững lâu dài cho mọi công trình.